Życie polityczne Włocławka 1918-1939
Przedstawienie wszystkich aspektów i przejawów życia politycznego we Włocławku w okresie dwudziestolecia międzywojennego okazało się zadaniem trudnym. Znaczące luki występujące w zachowanej dokumentacji nie pozwalają na szczegółową charakterystykę istniejących we Włocławku sił politycznych. Umożliwiają jedynie zarysoowanie obrazu życia politycznego miasta na tle spraw społeczno — politycznych regionu będących odbiciem - w lokalnej zaledwie skali — ogólnopolskiej sytuacji. Rytm tego życia we Włocławku określały trzy czynniki: sytuacja ekonomiczna mieszkańców, wybory do parlamentu i ciał samorządowych, kiedy ulegało ono wyraźnemu ożywieniu.
W materiale wykorzystano materiały archiwalne, a więc dokumenty zachowane w Archiwum Państwowym we Włocławku (Akta Starostwa Powiatowego Włocławskiego, Akta Magistratu Miasta Włocławka, Akta Zarządu Miasta Włocławka, Akta Komendy Państwowej Policji we Włocławku, Protokoły Posiedzeń Rady Miejskiej , dopływy). Niestety jest to materiał jednostronny, a w raportach sytacyjnych, sprawozdaniach starosty i wojewody warszawskiego, skrótowych bądź ogólnikowych, nie znajdujemy dostatecznej ilości informacji umożliwiających dokonanie syntezy. Niczego nie zmienia tu fakt, że zdarzały się i takie sprawozdania, w których odnotowano drobiazgowo wiele faktów, tyle że niezbyt istotnych bo w żadnej mierze nie odzwierciedlają one tak istotnych dla życia politycznego odcieni i niuansów. Nie zawierają charakterystyk działaczy, sposobów realizowania partyjnych programów, przemyślanych wniosków.
Zofia Waszkiewicz