Czesław Andrzejkowicz
pseud. lit. Andrzej Gryf
(1905 — 1972), dziennikarz, działacz społeczny.
Urodził się 22 XI 1905 roku w Archangielsku. Był synem Piotra i Konstancji z domu Krajewskiej. Do szkoły uczęszczał w Archangielsku, w okresie wakacji wyjeżdżał na Krym i do Nieżyna w czernihowskiej guberni. W czerwcu 1914 wyjechał z matką do Szwajcarii. Brak pieniędzy skłonił Konstancję Andrzejewicz do zwrócenia się o pomoc do Antoniny Wilkońskiej, siostry Ignacego Paderewskiego. Znajomość ta sięgała czasów, kiedy to A.Wilkońska, przebywając w Nieżynie, zaprzyjaźniła się z babką i dziadkiem Czesława. Po wyjeździe Paderewskich do Stanów Zjednoczonych Cz.Andrzejkowicz wraz z matką, jesienią 1915 roku , powrócił do Archangielska. W 1919 roku rodzina Andrzejkowiczów przybyła do Polski. W tymże roku Czesław rozpoczął naukę w V klasie Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi. Podczas ćwiczeń na trapezie dotkliwie się potłukł. Matka napisała o tym do Paderewskich. W kilka tygodni później rodzice otrzymali list , zapraszając syna na wypoczynek do Riond-Bosson w Szwajcarii. W gościnie u Paderewskich Czesław przebywał sześć lat (1920 — 1925). W Szwajcarii kontynuował naukę — ukończył College Communial de Morges (1924).
Do kraju powrócił w 1925 r., przyjechał do Warszawy, gdzie była rodzina. Tu ukończył szkołę średnią, uzyskując w czerwcu 1927 roku maturę w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. W 1927 roku zapisał się na wydział prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Warunki życiowe zmusiły go jednak do szukania pracy. Zatrudniony został w Izbie Skarbowej w Poznaniu. W 1930 r. powołano go do wojska. Po ukończeniu podchorążówki w Zambrowie, rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim. Na tej uczelni w 1935 r. uzyskał tytuł magistra filologii polskiej. Już wcześniej, bo w 1926 roku zajął się pracą literacką (drukował swoje utwory w piśmie szkolnym, brał udział w spotkaniach kółka literackiego). W 1934 r. zatrudniony był jako korektor w piśmie "ABC". Pracę dziennikarską rozpoczął w 1935 r. w "Kurierze Warszawskim". Napisał wówczas cykl reportaży ukazujących nędzę wielkomiejską (Annopol, peryferia Warszawy). Zajmował się też tłumaczeniem szeregu artykułów z języka francuskiego. W "Kurierze Warszawskim" drukowane były jego nowele i wiersze, m.in. Samotny żeglarz, Siejba po żniwach, Cisza leśna , Morze. We wrześniu 1939 roku jako oficer rezerwy walczył w szeregach 13 pułku piechoty, który stacjonował w Pułtusku. W bitwie pod Jagodnem został ciężko ranny. Po 13 — miesięcznej rekonwalescencji (przebywał w szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie), jako inwalida (niedowład prawej ręki), został zatrudniony w Polskim Banku Komunalnym w Warszawie. Pracował tam jako urzędnik bankowy, do chwili wybuchu powstania warszawskiego. We wrześniu 1944 roku znalazł się w Pruszkowie, skąd wydostał się dzięki zaświadczeniu o inwalidztwie. Przez dłuższy czas przebywał w Milanówku, gdzie z trzema wspólnikami założył sklepik. W styczniu 1945 roku wyjechał do Sochaczewa, gdzie przebywał, wraz z częścią odnalezionej rodziny, do czasu ucieczki Niemców. Wcześniej, w pierwszych dniach powstania warszawskiego, żona Cz. Andrzejkowicza Alina i jego matka zostały wywiezione do Oświęcimia. Matka zginęła, żona została przewieziona do Ravensbruck, skąd powróciła w 1945 roku do Włocławka. D Włocławka przyjechał także Cz. Andrzejkowicz; znalazł tu zatrudnienie jako referent Wydziału Kultury i Sztuki przy Zarządzie Miejskim, nawiązał też współpracę z pismem "Wiadomości Włocławskie". Wiosną 1945 roku zrezygnował z pracy urzędnika i poświęcił się dziennikarstwu. Od listopada 1946 roku był korespondentem "Trybuny Pomorskiej". W maju 1947 roku rozpoczął pracę we włocławskim oddziale "Gazety Kujawskiej", mutacji "Gazety Zachodniej", a od 1948 roku "Gazety Pomorskiej" i był jej kierownikiem do kwietnia 1970 roku, kiedy to powołany został na stanowisko redaktora naczelnego "Życia Włocławka". Włączył się też w działalność polityczną. W 1945 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. W 1947 roku został wybrany do Komitetu Miejskiego PPR oraz na członka egzekutywy partii. Prowadził wykłady w szkole partyjnej oraz na terenie fabryk.
Czesław Andrzejkowicz był we Włocławku znaną postacią. Interesował się historią Kujaw, dał się też poznać jako działacz społeczny. Wiele czynił dla miasta na polu kultury, był animatorem ruchu teatralnego we Włocławku. Doprowadził do budowy pierwszego w regionie przekaźnika telewizyjnego w Dobrzyniu nad Wisłą oddanego do użytku w 1959 roku. Działał w Towarzystwie Miłośników Kultury, w latach 1956 — 1965 pełnił funkcję prezesa Towarzystwa. Włocławkowi poświęcił książkę "Jak rodziło się jutro ", "Kartki z dziejów Włocławka" (Włocławek [1955]) oraz (wespół z Januszem Zygmuntowiczem) książkę "Włocławek w perspektywie minionych 15 lat". Pisał pod pseudonimem Andrzej Gryf. Był autorem hymnów dwóch szkół włocławskich — Liceum Ekonomicznego i Liceum im. Mikołaja Kopernika oraz "Pieśni o ziemi kujawskiej", do której skomponowano muzykę.
Odznaczony był Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką "Za zasługi dla rozwoju Włocławka" odznaką "25 lat pracy w dziennikarstwie" i wieloma odznaczeniami honorowymi.
Zmarł 9 kwietnia 1972 roku we Włocławku i został pochowany na miejscowym cmentarzu komunalnym.
Czesła Andrzejkowicz miał córkę Konstancję, mieszkającą we Włocławku.
Eugeniusz Mańkowski Włocławski Słownik Biograficzny WTN