Józef Arentowicz

Jzef_Arentowicz

         Działacz społeczny, kolekcjoner, twórca prywatnego Muzeum Miar.
 
      Urodził się 16 marca 1893 roku w Krzepczowie, powiat piotrkowski. Był synem rolników Leonarda i Franciszki z domu Sutorowskiej, oraz młodszym bratem Zdzisława , późniejszego księgarza, literata i działacza krajoznawczego. W 1901 roku rodzice Józefa odesłali go do dziadków do Włocławka, gdzie ukończył 4-oddziałową szkołę, a następnie rozpoczął naukę w miejscowym Gimnazjum Handlowym, którego jednak nie ukończył. Od 1911 roku pracował zawodowo w Fabryce Motorów "Wagner" w Łodzi, zaś w latach 1912 — 1914 w Fabryce "L.Geyer" w Łodzi w charakterze pracownika umysłowego. Przez kolejne trzy lata pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców w Henrykowie, koło Lubienia Kujawskiego (zakupionego po sprzedaży Wdowina).
     Pod koniec 1918 roku związał swoją karierę zawodową z urzędami miar: najpierw (1918 — 1919) w Lublinie, w Łodzi (1919 — 1920), a następnie w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie objął posadę kierownika Urzędu Miar (1920 — 1927). Lata pracy w Lublinie i Piotrkowie Trybunalskim wiązał ze swoimi zainteresowaniami historią miar w Polsce. Zaczął gromadzić eksponaty miar, które z czasem przyczyniły się do utworzenia unikatowego w skali kraju, prywatnego Muzeum Miar.
     W 1927 roku Józef Arentowicz przeniósł się na stałe do Włocławka, gdzie objął posadę naczelnika Urzędu Miar, które to stanowisko pełnił do przejścia w 1961 roku na emeryturę. Przez szereg lat gromadził obiekty zabytkowe przyrządów pomiarowych, dokumenty i ryciny dotyczące dziejów miernictwa zarówno Polsce, jak i w krajach ościennych. W latach 1927 — 1939 część swoich zbiorów przekazał Muzeum Kujawskiemu we Włocławku. Wśród nich znajdowały się m.in. żarna słowiańskie oraz waga bezmian z XVII wieku, o której wspomniał w rozprawach naukowych wybitny archeolog Józef Kostrzewski.
     Na początku lat 30. XX wieku J.Arentowicz był w posiadaniu unikatowego inwentarza byłego komunalnego Urzędu Miar we Włocławku, działającego od 1846 roku do czasu wprowadzania w 1900 roku rosyjskich państwowych urzędów miar. Mając na uwadze znaczenie posiadanego inwentarza, przekazał je do jedynego , działającego w okresie międzywojennym, w Polsce Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, gdzie wyodrębniony był dział metrologiczny. Niestety, podczas powstania warszawskiego zbiory te uległy zniszczeniu. 
     W okresie międzywojennym J.Arentowicz brał również czynny udział w działalności społecznej. Należał do aktywnych działaczy wielu organizacji społecznych: Polskiego Czerwonego Krzyża, Ligi Obrony Przyrody, Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
       W listopadzie 1939 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu. W kilka dni później został zwolniony i skierowany do pracy w niemieckim Urzędzie Miar we Włocławku.
       Po zakończeniu działań wojennych w lutym 1945 roku przystąpił do organizacji Obwodowego Urzędu Miar we Włocławku. Pod koniec lat 40. Główny Urząd Miar w Warszawie powołał na wniosek J.Arentowicza Komisję Historyczną , zadaniem której miało być utworzenie Centralnego Muzeum Metrologicznego.
      W trudnym okresie odbudowy kraju czynnie włączył się w prace społeczne. Aktywnie działał w PCK, Lidze Morskiej, Towarzystwie Przyjaźni Polsko — Radzieckiej i związkach zawodowych. Zainteresowania historią, nie tylko metrologiczną, sprawiły, że w 1956 roku J.Arentowicz był współtwórcą Włocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, w którym w latach 1956 — 1966 pełnił funkcję prezesa. W 1945 roku wstąpił do Stronnictwa Demokratycznego. 
       Po przejściu w 1961 roku na emeryturę przystąpił do organizowania prywatnego Muzeum Miar we Włocławku, które zostało otwarte dla zwiedzających 14 grudnia 1963 roku. Zgromadził łącznie prawie 1000 eksponatów, na które składały się unikatowe odważniki, miary pojemności, długości, narzędzia pomiarowe zarówno polskie, jak i rosyjskie, austriackie i pruskie. Kolekcje J.Arentowicza, po jego śmierci w całości zostały przekazane Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Część zbiorów znajduje się także w Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy oraz w Muzeum Miar przy Głównym Urzędzie Miar w Warszawie.
       Józef Arentowicz zmarł 14 lipca 1972 roku we Włocławku i pochowany został na miejscowym cmentarzu komunalnym.
       Za swoje osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej odznaczony był Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim orderu Odrodzenia Polski. 
      Józef Arentowicz poostawił po sobie dwie opublikowane prace: "Miary polskie(1972)" oraz "Z przeszłości Uzdrowiska Wieniec" (1968). Ożeniony z Zofią Pińko, pozostawił po sobie czworo dzieci: Jolantę Droszyńską oraz Andrzej, Janusza i Bogumiła.
Stanisław Kunikowski Włocławski Słownik Biograficzny WTN