W budynkach, gdzie istniał browar Bojańczyków, czyli przy ul. Łęgskiej, powstaje, czy też ma

powstać centrum kultury pod nazwą Browar „B”.

Do niedawna nie interesowałem się tą sprawą,

m.in. z tego względu, że nikt z pomysłodawców

tego przedsięwzięcia nie pokusił się o zadanie pytania zawodowym historykom o to, czy nazwa ta

jest odpowiednia.

Niedawno miałem okazję wygłosić referat o

dziejach rodu Bojańczyków. Tak jak wspomniałem

nazwisko to znane jest we Włocławku, np. z tego

powodu, że mamy w centrum jedną ulicę nazwaną

imieniem Jerzego Zygmunta Bojańczyka. Podczas

spotkania z mieszkańcami, i przedstawiania faktów

z dziejów rodu Bojańczyków zadano mi pytanie o tę

„nową” nazwę obiektów po byłym browarze. Wtedy zacząłem się nad tym problemem zastanawiać.

Ostatecznie uznałem, że nazwa ta jest dziwna, i

moim zdaniem nieodpowiednia. Myślę, że w ten

sposób tracimy niepowtarzalną okazję „uczczenia”

zasług bardzo zasłużonych dla Włocławka ludzi.

Stwierdziłem, że proponowana nazwa jest enigmatyczna, anonimowa. To, co będzie stworzone w

budynkach po browarze Bojańczyków nie powinno

nosić nazwy „Browar B”, lecz po prostu „Browar

Bojańczyków”.

Z tego powodu po raz kolejny przypomnę czytelnikom najważniejsze fakty z historii tego miejsca. Twórcą browaru był założyciel fortuny rodu

Bojańczyków — Kazimierz, który żył w latach

1796-1855. Kazimierz najpierw dzierżawił jeden

z browarów istniejących w mieście, a po krótkim

czasie zdecydował się na zainwestowanie w tę

gałąź przemysłu. Browar przy ul. Łęgskiej powstał

między 1840 a 1842 r. Początkowo był to mały

zakład. We wrześniu 1844 r. całą omawianą nieruchomość Kazimierz zapisał jednemu ze swoich

synów z 1 małżeństwa Rafałowi, który żył w latach

1824-1885. To Rafał był tą osobą, która rozbudowała zakład. Aby zwalczyć konkurencję zainwestował w firmę duże pieniądze, pobudował nowoczesne — jak na tamte czasy — budynki fabryczne.

Jednocześnie wysłał swojego syna Wincentego do

Warszawy, do jednego ze znanych browarów, któ-

rego właścicielem był Herman Jung, aby tam nauczył się technologii produkcji piwa bawarskiego

oraz zasad prowadzenia dużego przedsiębiorstwa.

Po przybyciu do Włocławka Wincenty (1850-

1926) prowadził firmę wspólnie z ojcem. Jedynym

właścicielem zakładu został w 1887 r., po śmierci

obojga rodziców. Tak samo jak Rafał, tak i Wincenty inwestował w rodzinne przedsiębiorstwo.

Browar Bojańczyków był już wtedy jedynym browarem działającym w mieście, i największym browarem w naszym regionie.

Do następnej zmiany organizacyjnej przedsię-

biorstwa doszło w 1907 r. W tym roku Wincnety

z powodu kłopotów zdrowotnych przekazał prowadzenie browaru synowi Jerzemu Zygmuntowi

(ur. 2 V 1881 r.). Browar pozostawał, więc nadal

interesem rodzinnym. Do ostatniej zmiany własnościowej w historii browaru doszło w 1921 r.

Po ciężkiej dla zakładu I wojnie światowej, aby

móc go uruchomić J. Z. Bojańczyk musiał zgromadzić potrzebny do tego kapitał. Zdecydował

się na utworzenie spółki akcyjnej. Do pierwszego

zgromadzenia akcjonariuszy doszło 5 VIII 1921 r.

Spółka istniała pod nazwą „Browar i Słodownia we

Włocławku Spółka Akcyjna”. Oczywiście akcjonariuszami byli w większości członkowie rodziny

Bojańczyków. Niestety trudne lata międzywojenne,

kryzysy gospodarcze sprawiły, że nie udało się

uratować przedsiębiorstwa. W dniu 10 X 1936 r.

zarząd spółki w składzie Irena Haack z domu Bojańczyk, Jerzy Z. Bojańczyk i Włodzimierz Haack,

uznał, że dalsze prowadzenie firmy jest niemożliwe

i postanowił złożyć do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Ten wniosek został przez sąd

odrzucony. Następny został jednak przyjęty. Postanowienie o upadłości spółki zostało ogłoszone

20 I 1937 r. Likwidacja spółki trwała bardzo długo.

Właściwie zakończono ją dopiero w 1969 r. Podstawą było postanowienie Sądu Powiatowego we

Włocławku z dnia 19 XII 1968 r., na mocy, którego uznano nieruchomości po browarze za mienie

opuszczone i przejęto je na Skarb Państwa.

Reasumując, browar Bojańczyków, którego obiekty istnieją do chwili obecnej, ma bardzo

długie tradycje. Został pobudowany, i był przez

dziesiątki lat prowadzony przez poszczególnych

przedstawicieli rodziny Bojańczyków. Każdy z

nich był człowiekiem cenionym, znanym i bardzo

zasłużonym dla rozwoju naszego miasta. Nie byli

to tylko przedsiębiorcy, ale również społecznicy.

Byli ludźmi, którzy mieli duży udział w tworzeniu

współczesnego image Włocławka. Z tego powodu,

uważam, że przyjmując anonimową nazwę obiektów po browarze tracimy niepowtarzalną szansę

wyrażenia wdzięczności kilku bardzo ważnym dla

historii Włocławka osobom.

     W budynkach, gdzie istniał browar Bojańczyków, czyli przy ul. Łęgskiej, powstaje, czy też ma powstać centrum kultury pod nazwą Browar „B”. Do niedawna nie interesowałem się tą sprawą, m.in. z tego względu, że nikt z pomysłodawców tego przedsięwzięcia nie pokusił się o zadanie pytania zawodowym historykom o to, czy nazwa ta jest odpowiednia. 

     Niedawno miałem okazję wygłosić referat o dziejach rodu Bojańczyków. Tak jak wspomniałem nazwisko to znane jest we Włocławku, np. z tego powodu, że mamy w centrum jedną ulicę nazwaną imieniem Jerzego Zygmunta Bojańczyka. Podczas spotkania z mieszkańcami, i przedstawiania faktów z dziejów rodu Bojańczyków zadano mi pytanie o tę „nową” nazwę obiektów po byłym browarze. Wtedy zacząłem się nad tym problemem zastanawiać. Ostatecznie uznałem, że nazwa ta jest dziwna, i moim zdaniem nieodpowiednia. Myślę, że w ten sposób tracimy niepowtarzalną okazję „uczczenia” zasług bardzo zasłużonych dla Włocławka ludzi. Stwierdziłem, że proponowana nazwa jest enigmatyczna, anonimowa. To, co będzie stworzone w budynkach po browarze Bojańczyków nie powinno nosić nazwy „Browar B”, lecz po prostu „Browar Bojańczyków”.

     Z tego powodu po raz kolejny przypomnę czytelnikom najważniejsze fakty z historii tego miejsca. Twórcą browaru był założyciel fortuny rodu Bojańczyków — Kazimierz, który żył w latach 1796-1855. Kazimierz najpierw dzierżawił jeden z browarów istniejących w mieście, a po krótkim czasie zdecydował się na zainwestowanie w tę gałąź przemysłu. Browar przy ul. Łęgskiej powstał między 1840 a 1842 r. Początkowo był to mały zakład. We wrześniu 1844 r. całą omawianą nieruchomość Kazimierz zapisał jednemu ze swoich synów z 1 małżeństwa Rafałowi, który żył w latach 1824-1885. To Rafał był tą osobą, która rozbudowała zakład. Aby zwalczyć konkurencję zainwestował w firmę duże pieniądze, pobudował nowoczesne — jak na tamte czasy — budynki fabryczne. Jednocześnie wysłał swojego syna Wincentego do Warszawy, do jednego ze znanych browarów, któ-rego właścicielem był Herman Jung, aby tam nauczył się technologii produkcji piwa bawarskiego oraz zasad prowadzenia dużego przedsiębiorstwa. Po przybyciu do Włocławka Wincenty (1850-1926) prowadził firmę wspólnie z ojcem. Jedynym właścicielem zakładu został w 1887 r., po śmierci obojga rodziców. Tak samo jak Rafał, tak i Wincenty inwestował w rodzinne przedsiębiorstwo. Browar Bojańczyków był już wtedy jedynym browarem działającym w mieście, i największym browarem w naszym regionie.

     Do następnej zmiany organizacyjnej przedsię-biorstwa doszło w 1907 r. W tym roku Wincnety z powodu kłopotów zdrowotnych przekazał prowadzenie browaru synowi Jerzemu Zygmuntowi (ur. 2 V 1881 r.). Browar pozostawał, więc nadal interesem rodzinnym. Do ostatniej zmiany własnościowej w historii browaru doszło w 1921 r. Po ciężkiej dla zakładu I wojnie światowej, aby móc go uruchomić J. Z. Bojańczyk musiał zgromadzić potrzebny do tego kapitał. Zdecydował się na utworzenie spółki akcyjnej. Do pierwszego zgromadzenia akcjonariuszy doszło 5 VIII 1921 r. Spółka istniała pod nazwą „Browar i Słodownia we Włocławku Spółka Akcyjna”. Oczywiście akcjonariuszami byli w większości członkowie rodziny Bojańczyków. Niestety trudne lata międzywojenne, kryzysy gospodarcze sprawiły, że nie udało się uratować przedsiębiorstwa. W dniu 10 X 1936 r. zarząd spółki w składzie Irena Haack z domu Bojańczyk, Jerzy Z. Bojańczyk i Włodzimierz Haack, uznał, że dalsze prowadzenie firmy jest niemożliwe i postanowił złożyć do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Ten wniosek został przez sąd odrzucony. Następny został jednak przyjęty. Postanowienie o upadłości spółki zostało ogłoszone 20 I 1937 r. Likwidacja spółki trwała bardzo długo. Właściwie zakończono ją dopiero w 1969 r. Podstawą było postanowienie Sądu Powiatowego we Włocławku z dnia 19 XII 1968 r., na mocy, którego uznano nieruchomości po browarze za mienie opuszczone i przejęto je na Skarb Państwa.

     Reasumując, browar Bojańczyków, którego obiekty istnieją do chwili obecnej, ma bardzo długie tradycje. Został pobudowany, i był przez dziesiątki lat prowadzony przez poszczególnych przedstawicieli rodziny Bojańczyków. Każdy z nich był człowiekiem cenionym, znanym i bardzo zasłużonym dla rozwoju naszego miasta. Nie byli to tylko przedsiębiorcy, ale również społecznicy. Byli ludźmi, którzy mieli duży udział w tworzeniu współczesnego image Włocławka. Z tego powodu, uważam, że przyjmując anonimową nazwę obiektów po browarze tracimy niepowtarzalną szansę wyrażenia wdzięczności kilku bardzo ważnym dla historii Włocławka osobom.