Oficer WP, inż. budownictwa, włocławski inicjator i główny założyciel Uzdrowiska Wieniec zdrój.

 

     Urodził się 6 I 1882 roku w Kijowie w polskiej katolickiej rodzinie Franciszka i Mariiz Kostkiewiczów. Jego brat Anatol (1 VII 1880 — 21 VI 1955), inżynier, nauczyciel, spoczywa na cmentarzu w Michelinie.

     dukację rozpoczął w 1889 roku w siedmioklasowej szkole realnej w Elizawetgradzie (ob. Kirowohrad, Ukraina), którą ukończył w 1896 roku. W wieku 21 lat, 13 X 1903 roku powołany został w szeregi armii rosyjskiej do 136 pp w Taganrogu nad Morzem Azowskim. Tam, 14 X 1904 roku po ukończeniu szkoły podoficerskiej został awansowany do stopnia chorążego i przydzielony do intendentury 8 kompanii 136 pp, gdzie w latach 1904-1905 pełnił funkcję pomocnika naczelnika piekarni polowej nr 87, na froncie wojny rosyjsko — japońskiej. Po zakończeniu wojny, prawdopodobnie po 18 II 1906 roku powrócił do Kijowa, aby kontynuować naukę. W 1908 roku w okręgu kijowskim zdał egzamin z zakresu budowy dróg i komunikacji. Pozwoliło mu to legitymować się wykształceniem wyższym i dawało potem w wolnej ojczyźnie uprawnienia budowlane.

     W sierpniu 1914 roku tuż przed wybuchem I wojny światowej został ponownie powołany do armii rosyjskiej, do 283 pp, gdzie objął funkcję naczelnika służby łączności. Walczącna froncie w Rumunii, został (29 X 1914) ranny w lewą nogę, co uniemożliwiło mu dalszy udział w walkach. W dniu 28 VIII 1915 roku został awansowany do stopnia podporucznika, a 28 XII tr. przeniesiony do sztabu 71 Dywizji Piechoty, gdzie również sprawował funkcję naczelnika służby łączności. Niespełna miesiąc później, 12 I 1916 roku otrzymał awans na stopień porucznika. W uznaniu zasług odznaczono go orderami: Św. Anny 4, 3 i 2 stopnia, oraz Św. Stanisława 3 i 2 stopnia. 4 X 1917 roku zgłosił się w Żubcowie do 2 Dywizji Strzelców Polskich, wchodzących w skład I Korpusu Polskiego sformowanego na Białorusi w połowie 1917 roku gdzie w 7 pułku strzelców pełnił funkcję dowódcy 7 kompanii, później dowódcy kompanii zapasowej.

     W drugiej połowie 1918 roku po rozwiązaniu I Korpusu Polskiego, przybył do Warszawy i prawdopodpobnie tam poznał swoją przyszłą żonę,Lucynę Białowąs ur 26 IV 1886 roku w Warszawie. W dniu 8 X 1918 roku dekretem L.385-Dz. Rozk. W. Nr 12/18 wstąpił do WP ze znajomością języka polskiego, rosyjskiego i ukraińskiego, 15 XI 1918 roku jako ochotnik został skierowany do 11 Okręgu Wojskowego we Włocławku. Następnie otrzymał przydział do formowanego od połowy listopada 1918 roku 31 włocławskiego pp stacjonującego przy ulicy Toruńskiej, od 14 VII 1919 roku  31 pp Strzelców Kaniowskich. Od 23 XII 1918 roku na podstawie rozkazu nr 14 dowództwa garnizonu Łódź, objął stanowisko kierownika zarządu budowlano — kwaterunkowego rejonu włocławskiego.

     Po ponadwuletniej służbie, rozkazem L.2606 z 30 I 1921 roku dz.nr6/21, został awansowany do stopnia majora służby stałej w korpusie saperów ze starszeństwem od 20 IV 1920 roku , nastepnie 1 VIII 1921 roku sierowany na stanowisko p.o. naczelnika zarządu budowlano — kwaterunkowego rejonu włocławskiego. 1 VI 1921 roku rozkazem ministra spraw wojskowych , został wcielony do ewidencji 4 pułku saperów. Od 25 X 1921 roku przeniesiony do rezerwy w stopniu majora. Z chwilą przejścia na emeryturę nadal mieszkał wra z zżoną Lucyną we Włocławku przy ulicy Gesięj 22 ob. Wojska Polskiego.

     Do Torunia Smolkowie przeprowadził się 20 IV 1922 roku. Już w początkach 1922 roku mieszkając jeszcze we Włocławku mjr Stanisław Smolka zainteresował się źródłem leczniczych wód siarczano — wapiennych na terenie prywatnych lasów majątku Wieniec, należących do rodu Kronenbergów. Zorganizował grupę włocławskich intelektualistów i na jej czele zwrócił się do Lepolda Janakronenberga syna znanego wówczas w Polsce i Europie bankiera i przemysłowca barona Leopolda Juliana)z prośbą o wybudowanie tam senatorium. Po bezskutecznych zabiegach, uzyskawszy pozwolenie Ministra Rolnictwa, doprowadził do powstania, 4 V 1922 roku drugiego ujęcia wód leczniczych w pobliżu źródła Kronenberga, ale już na terenach wydzierżawionych od lasów Państwowych. 19 IV 1923 roku zarejestrował notarialnie spółkę z o.o. pn. "Zdrowisko Siarczane Wieniec" u rejenta Bohdana Kowalewskiego, przy ul. Cyganka we Włocławku, której został prezesem i głównym udziałowcem. Był on również autorem pierwszych łazienek w Wieńcu.

     Tarcia personalne między nim a pozostałymi członkami zarządu, jak również wymiana pieniędzy w 1924 roku marek polskich na zlotówki doprowadziły go do bankructwa. o zasługach S. Smolki dla uzdrowiska świadczą słowa znanego architekta prof. dr. Stefana Narębskiego zawarte w liście z dnia 2 IV 1964 roku do Józefa Arentowicza "Smolka był najwytrwalszym rzecznikiem uruchomienia leczniczych źródeł w Wieńcu. Jego upór dyktowany nie chęcią zysku, a obywatelska troską obrócenia niewyzyskanych możliwości ku pożytkowi kraju, przemógł trudności i obojętność władz. Jeśli komu, to właśnie jemu należałby się pomnik w Wieńcu".

     Rozgoryczony tym niepowodzeniem, pozostając z 24 udziałami pierwotnie posiadał 280 udziałów na kwotę 1 mln 680 tys marek polskich, co stanowiło 36procent kapitału wśród 21 udziałowców spółki, zrezygnował z funkcji prezesa i członkostwa w zarządzie,nadal zamieszkując z żona w Toruniu , by od 9 XII 1927 roku do 29 XII 1928 roku zamieszkać w Kamiennej Górze k. Gdyni. Do 1934 roku ponownie mieszkał w Toruniu przy ulicy Szosa Chełmińska 58. Częste zmiany miejsca zamieszkania związane były prawdopodobnie z wykonywanym zwodem budowlanym.

     W 1934 roku powrócił na Kujawy i zamieszkał przy ul nr 3 do 1956 roku ulce w Michelinie miały nazwy numeryczne, dziś Jana Pawła II, róg Wiązowej, w tworzącej się w pobliżu Włocławka kolonii Michelin, należącej wówczas do gminy Śmiłowice. Był autorem projektu i kierownikiem budowy pierwszej kaplicy (kościoła) pw. Ducha Świętego w Michelinie. W latach 1935 — 1939 był członkiem Rady Gminy Śmiłowice, wybranym przez mieszkańców Michelina.

     W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany w szeregi 4 batalionu saperów Armii "pomorze", wraz z którym brał udział w bitwie pod Bzurą. Po załamaniu się działań obronnych pod Warszawą, przerzucony na Zamojszczyznę, walczył w oddziałach Frontu "Północnego" w Grupie Operacyjnej gen. J.Kruszewskiego. Poległ dnia 24 IX 1939 roku w walkach z niemiecką 4 Dywizją Lekką w okolicach Zamościa. Został pochowany na cmentarzu wojennym w miejscowości Komarów- Osada  pow. zamojski, w zbiorowej mogile nr 48 W9.

     Nie pozostawił po sobie potomstwa, a jedyną pamiątką po nim jest główna ulica w Wieńcu Zdroju, gm. Brześć Kujawski, która od 10 VI 2005 roku nosi jego imię.

        Inżynier, przemysłowiec, współwłaściciel i dyrektor włocławskich fabryk celulozy i papieru, oficer 14 pp, uczestnik wojny obronnej 1939 roku.

 

     Urodził się 21 VII1904 roku w Mijaczowie (obecnie dzielnica Myszkowa), był jednym z czworga dzieci Artura Fryderyka Wilhelma (1858-1907), przemysłowca i współwłaściciela fabryki papieru w Myszkowie. pn. "Steinhagen, Wehr-S-ka", i jego żony Marii z domu Knothe (1868-1965), znanej w działalności charytatywnej. Steinhagenowie byli rodziną protestancką, wywodzącą się z Westfalii. Nazwisko najprawdopodobniej pochodzi od miejscowości Steinhagen niedaleko Bielefeld. Na ziemie polskie przybyli na przełomie XVIII i XIX wieku.

     Feliks dzieciństwo spędził w Mijaczowie. W latach 1923-1924 uczył się w Korpusie Kadetów nr 2 w Modlinie, który dał mu wykształcenie maturalne. Dyplom otrzymał 5 VII 1924 roku. W 1929 uzyskał dyplom inżyniera niemieckiej politechniki w Kothen. Studiował tam papiernictwo. Ponadto odbywał praktykę zawodowąw austiackiej fabryce celulozy w Weissenhof. Bedąc żołnierzem rezerwy Wojska Polskiego brał udział w ćwiczeniach wojskowych m.in. 74pp w Lublińcu, niedaleko Myszkowa. W roku szkolnym 1930-1931, w stopniu podchorążego rezerwy WP, ukończył XI kurs baonu podchorążych rezerwy piechoty nr 7 w Śremie. Aktywnie uczestniczył w codziennym życiu kursu. Na przykład był członkiem komitetu balowego, który zorganizował wieczór karnawałowy baonu, a także autorem zdjęć, które wzbogaciły Rocznik Pamiątkowy Kursu (Śrem 1931). Za dostarczenie papieru na jego wydanie otrzymał specjalne imienne podziękowanie. 1 I 1933 roku otrzymał ze starszeństwem stopień podporucznika rezerwy WP.

 

     W 1930 roku został współudziałowcem i współwłaścicielem spółki pod nazwą "Steinhagen Saenger. Fabryki Papieru i Celulozy Spółka Akcyjna" z siedzibą w Warszawie.

 

W skład koncernu wchodziła rodzinna fabryka papieru Steinhagenów w Myszkowie oraz m.in Spółka Akcyjna Pabianickiej Fabryki Papieru "Rob Saenger", która w tamtym czasie posiadała fabrykę w Pabianicach, jej oddział we Włocławku, przy ulicy Toruńskiej (obecnie ulica Wyszyńskiego), i od 1920 roku włocławską fabrykę celulozy przy ulicy Łęgskiej. Do Włocławka przeniósł się, wraz z rodziną, w 1932 roku. W pierwszych latach pobytu nie sprawował znacznych funkcji. Nie figuruje na liście członków zarządu,rady nadzorczej, głównych dyrektorów i prokurentów spółki w 1936 roku. W tym roku otrzymał, wraz z żoną roczną dewidendę. Nie ma jednak wątpliwości, że miał duży wpływ na to, co działo się we włocławskich przedsiębiorstwach należących do koncernu.

     Dnia 8 V 1935 roku F.Steinhagen podpisał z Jerzym Zygmuntem Bojańczykiem umowę, na mocy której wydzierżawił od niego na okres 3 lat tj. od 1 VII 1935 roku do 1 VII 1938 roku nieruchomość przy ulicy Bechiego 2. W czerwcu 1936 roku wraz z żoną kupił ją od niego na własność. Pełnił różne funkcje w strukturze organizacyjnej włocławskich fabryk papieru i celulozy oraz będąc ich współwłaścicielem, Feliks A. Steinhsgen przyczynił się do ich rozwoju w II połowie lat 30. W 1934 roku nastąpiła dalsza rozbudowa fabryki celulozy. Zainstalowano dziewiąty warnik, uruchomiono turbogenerator o mocy 6 tysięcy kW, rozpoczęto też produkcję papieru dzięki zainstalowaniu nowej maszyny papierniczej, której możliwości produkcyjne wynosiły 40 ton papieru na dobę. W 1936 roku zamontowano w fabryce celulozy drugą maszynę papierniczą. Zlecenie wykonała firma Josephy z Bielska. Wydajność nowej maszyny szacowano na 14-20 ton papieru na dobę. Dzięki inwestycjom, których realizatorem był także Feliks, w końcu lat 30 włocławska "Celuloza" mogła produkować 45 tys ton celulozy rocznie. F.Steinhagen nie ograniczał swej aktywności gospodarczej do pracy w koncernie. W 1939 roku posiadał również udziały m.in. w przedsiębiorstwie "Fabryka Wyrobów Ziemniaczanych S.A." w Złotym Potoku, w powiecie częstochowskim, i w firmie "Steinhagen i Stransky" w Warszawie.

     F.Steinhagen interesował się również sprawami społecznymi. Na pewno dzięki jego poparciu i staraniom spółka dofinansowywała zakup uzbrojenia na potrzeby 14 pp. Łącznie pracownicy fabryki celulozy zebrali na ten cel 7500 zł więcej uzyskał tylko Zarząd Miejski miasta Włocławka. Pieniądze przeznaczono na kupno 4 cięzkich karabinów maszynowych z biedkami i końmi. Nie ma wątpliwości, że miał duży udział w powstaniu struktur zakładowej straży pożarnej, które stworzono w latach 30, w fabryce celulozy. W 1937 roku wszedł do zarządu Wlocławskiej Ochotniczej Straży Pożarnej. W testamencie zapisał posiadaną przez siebie część domu w Częstochowie tamtejszej parafii ewangelicko — augsburskiej, z zastrzeżeniem przeznaczenia uzyskiwanego z niej dochodu na potrzeby biednych członków parafii. Zapisał również część przyszłej dywidendy z akcji na założenie biblioteki dla pracowników włocławskich fabryk papieru i celulozy. Prywatnie lubił podróżować. Z żoną odwiedził m.in. Maroko. Miało to miejsce w trakcie dziewiczej podrózy transatlantykiem Batory 21 IV — 17 V 1936 roku. Latem 1939 roku został zmobilizowany do Wojska Polskiego.

     Tuż przed wybuchem wojny służył w I batalionie 14 pp. Wziął udział w wojnie obronnej 1939 roku. Dnia 3 IX 1939 roku był dowódcą I kompanii, 8 IX pełnił już funkcję dowódcy 3 plutonu 3 kompanii. Uczestniczył w walkach koło Radzynia, zasłużył się m.in. zabezpieczeniu akcji wycofywania się wojska polskiego nad rzekę Bzurę. 16 IX został cięzko ranny w bitwie nad Bzurą, w okolicach miejscowości Maurzyce, i trafił do szpitala polowego w Sochaczewie udzielono mu pomocy medycznej, następnie przewieziono do Włocławka. 11 X , we własnym domu przy ulicy Bechiego 2 2, spisał testament, w którym rozdysponował cały swój majątek oraz umorzył długi wobec siebie osób trzecich. Wszelkie bez wyjątku należności, przypadające mi od osób trzecich niniejszym umarzam. Taka jest ostatnia moja woola". Zmarł 12 X 1939 roku w domu w wyniku poniesionych ran F.Steinhagen został pochowany na na cmentarzu komunalnym we Włocławku, w części ewangelickiej. Z zachowanych relacji wynika, że jego pogrzeb przekształcił się w patriotyczna manifestację. Po mszy św. która odbyła się w miejscowym kościelle ewangelickim, kondukt żałobny przeszedł pl. Woności, ulicą Warszawska, następnie al. Chopina. Pochowany został w mundurze oficera WP. W 1948 roku ciało Feliksa A Steinhagera zostało ekshumowane i pochowane 22 II 1948 roku w rodzinnej kaplicy Steinhagerów, która znajduje się na cmentarzu ewangelicko — augsburskim św. Rocha w Częstochowie. W 1999 roku postanowieniem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego odznaczony został pośmiertnie medalem za Udział w wojnie obronnej 1939 roku.

     W małżeństwie zawartym 4 X 1931 roku w Warszawie w kościele Wizytek na Krakowskim Przedmieściu z Kazimierś Haliną Polaską 3 III 1909-27 X 1969. katoliczką, córką Kazimierza, dyrektora i współwłaściciela koncernu "Steinhagen i Saenger. Fabryka Papieru i Celulozy S.A., miał jedno dziecko, córkę Magdalenę ur. 27 VII 1935 roku w Warszawie. Chrzest Magdaleny odbył się 31 V 1936 roku we Włocławku w kościele parafialnym św. Jana Kazimierza. żona Steinhagena, w 1940 roku wyszła drugi raz za mąż za Romana Rogowskiego . Zmarła w Nieborowie.